25 Nis 2024
BT Content Showcase - модуль joomla Книги

Türk Banknotlarında Resimleri Olan Kişiler Kimdir?

KÜLTÜR & SANAT
Typography

Türkiye Cumhuriyeti’nin para birimi Türk Lirası’dır. Her gün cebimizde taşıdığımız,
alışverişlerimizde kullandığımız paraların üzerinde resimleri olan önemli kişileri tanıyor
muyuz? Bu yazımızda, Türk liralarının arka yüzlerinde resimleri bulunan, Türk tarihinde
önemli yer tutan figürlerden bahsedeceğiz.
Öncelikle bütün Türk liralarının ön yüzünde Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa
Kemal Atatürk’ün portreleri bulunmaktadır. Kâğıt paraların arka yüzünde ise şu isimler
bulunur:


5 TL’de: Ordinaryüs Prof. Dr. Aydın Sayılı


Dr. Aydın Sayılı 2 Mayıs 1913’te İstanbul’da doğdu. Türkiye’de bilim tarihçiliğinin
yerleşmesini sağlayan Sayılı, dünyada bilinen ilk bilim tarihi doktorasını 1942 yılında
Harvard Üniversitesinde tamamladı. Nicolaus Copernicus ile ilgili çalışmalarından dolayı
1973 yılında Polonya hükümeti tarafından Copernicus Madalyası ile ödüllendirildi. 15 Ekim
1993’te Ankara’da vefat etti. Banknot üzerindeki portresinin sol tarafında DNA ve atom
sembolleri, güneş sistemi ve ilk çağ mağara resimleri bulunmaktadır.

 

10 TL'de Ordinaryüs Prof. Dr. Cahit Arf


Dr. Cahit Arf 1910 yılında Selanik’te doğdu. Kendi adıyla bilinen birçok teoremi ile
matematik bilimine önemli katkılarda bulundu ve böylece Cebir alanında dünyaca ün kazandı.
“Arf değişmezi” ve “Arf halkaları” ve “Hasse-Arf Teoremi” adı ile anılan teoremleri
matematik bilimine kazandırdı. 1963 yılında TÜBİTAK’ın kurulmasında önemli rol oynadı ve
kurulduğu dönemden itibaren uzun yıllar TÜBİTAK'a başkan olarak hizmet etti. Cahit Arf 26
Aralık 1997’de vefat etti. 10TL üzerindeki portresinin yanında Arf Değişmezi’nden alınan bir
kesit ve aritmetik diziler gibi matematik ile ilgili motifler bulunur.


20 TL’de Mimar Kemalettin


Ahmed Kemaleddin (1870 İstanbul-1927 Ankara), Mimar Kemalettin ismiyle tanındı.
20.yy’ın başlarında imza attığı eserlerindeki tarzından dolayı Birinci Ulusal Mimarlık
Akımı’nın öncülerinden sayılır. “Hababam Sınıfı” filmlerinin çekildiği Çamlıca Kız Lisesi
binası, Tayyare Apartmanı ve Ankara Palas Mimar Kemalettin’in ünlü yapıtlarıdır. 20TL’nin
arka yüzünde portresinin yanı sıra eserlerinden biri olan Gazi Üniversitesi Rektörlük
Binasının çizgisel bir çalışması ve mimarinin üç boyutlu yapısını simgelemek üzere küp, küre,
silindir gibi formlar kullanılmıştır.


50 TL’de Fatma Aliye Hanım


Fatma Aliye Topuz 1862 yılında İstanbul’da doğdu. Kendisi Türk edebiyatının ilk kadın
romancısı olarak tanınmaktadır. Ayrıca Türk edebiyatında ilk kez felsefe alanında eser veren,
ilk kez çeviri yapan ve kadın haklarından, kadın-erkek eşitliğinden bahseden kadın yazardır.
Tanzimat dönemi edebiyatının önemli isimlerinden olan Fatma Aliye Hanım’ın en bilinen
eserleri: Refet (1898), Udi (1899-Fransızcaya çevrildi), Enin (1910), Hayal ve
Hakikat’tır (1892). 1936 yılında yine İstanbul’da hayatını kaybetti. 50TL’lik banknot üstünde
portresinin yanında hokka, tüy kalem, kâğıt, kitap ve çiçek motifleri bulunur.

100 TL’de Buhurizade Mustafa Efendi (Itri)


Kaynaklara göre 1640-1712 yılları arasında yaşamış olan Mustafa Efendi, Itri mahlasıyla
bilinir. Kendisi Klasik Türk Müziği’nin kurucusu ve önemli bir bestekarıdır. Neva Kâr adlı
eseri, Itri’nin Klâsik Türk Musikisi repertuvarının en yetkin eseri olarak kabul edilir. Çağının
kaynakları Mevlevi olduğunu göstermektedir. Mevlevi mukabelesinde okunan bir Segâh
bestelemiş olduğundan bu rivayetlerde haklılık payı olabileceği düşünülmektedir. Banknot
üzerindeki portresinin yanı sıra arka yüzde notalar, kudüm ve ut gibi enstrümanlar ve Itri’nin
Mevlevi kişiliğine uygun olarak ney üfleyen Mevlevi dervişi yer almaktadır.


200 TL’de Yunus Emre


Anadolu’daki Türkçe şiirin öncüsü, mutasavvıf halk şairi Yunus Emre 1238 yılında
Eskişehir’de doğmuştur. Filozof, alim ve şair Yunus Emre 1321 yılında geride birçok eser
bırakarak vefat etmiştir. 1991 yılı, Yunus Emre'nin doğumunun 750. Yılı olarak UNESCO
tarafından anılmıştır. En yüksek değerli banknot olan 200 TL’nin üzerindeki portresinin
yanında Yunus Emre’nin anıt mezarı, dizelerinde yer verdiği gül motifi, barışı ve kardeşliği
simgeleyen güvercin motifi ile felsefesini en iyi vurgulayan ‘Sevelim, Sevilelim’ dizesine yer
verilmiştir.

 

Baden Haber dergimizden

Türk kökenli siyasetçi Almanya'da bir ilki gerçekl

Terör örgütü yandaşları Almanya'da Türk derneği ve

Türk milletinin şanlı tarihinin dönüm noktası: 30

Berlin'de iki Türk kadına ırkçı saldırı

13 yaşındaki Türk piyanist birincilik ödülü kazand