Osmanlı İmparatorluğu Yazı Dizisi -11: Yavuz Sultan Selim

Şehzade I. Selim 1470 yılında Amasya’da dünyaya geldi. Daha sonra Yavuz ismini ona sert mizacından dolayı dedesi Fatih Sultan Mehmet’in verdiği söylenir. Sultan Selim, padişah olmadan önce kendinden önceki her Şehzade gibi devlet ve idare işlerini öğrenmek için valilik yapmıştır. Sultan Selim’in valiliği Trabzon’da 24 yıl sürmüştür. Burada özel öğretmenlerle dönemin en iyi eğitim imkanlarıyla büyüyen Şehzade Selim, Trabzon’da birçok camii, vakıf ve medrese yaptırdı.

Yavuz Sultan Selim’in tahta çıkmasına Kırım Hanı Mengli Giray askeri ve siyasi destekte bulundu. Kardeşleriyle taht mücadelesi veren Yavuz Sultan Selim tahta çıktığında 42 yaşındaydı ve oldukça tecrübeliydi. Çok iyi ata binmek, kılıç kullanmak ve güreşmekte ün salmıştı. Savaşmayı seven bir yanı olsa da aynı zamanda sanata ve şiir yazmaya da ilgi duyan bir kişiydi. Gösteriş ve israftan hoşlanmadığı bilinirdi. Devlet hazinesini çoğaltarak hazine kapısını mühürletti ve vasiyetinde: "Benim altınla doldurduğum hazineyi, torunlarımdan her kim doldurabilirse kendi mührü ile mühürlesin, aksi halde Hazine-i Humayun benim mührümle mühürlensin" dedi. Bu vasiyet tutuldu. O tarihten sonra gelen padişahların hiçbiri hazineyi dolduramadığından, hazinenin kapısı daima Yavuz'un mührüyle mühürlendi.

Tahtı devraldığında genişlemekte olan Osmanlı topraklarını sekiz yılda 2,5 katına çıkararak Asya, Afrika ve Avrupa’daki Osmanlı topraklarını toplam 6.557.000 km2'ye çıkarmıştır. Ayrıca Anadolu’nun siyasi birliğini tehdit eden güçlere karşı savaşmış ve ardından Mısır seferine çıkmıştır. Bu sefer sayesinde halifelik Osmanlı hanedanına geçmiştir. Ayrıca devrin en önemli iki ticaret yolu olan İpek ve Baharat Yolu’nun da kontrol altına alınmasıyla Doğu’yla yapılan ticaret Osmanlı İmparatorluğuna bağlı hale gelmiştir. Mısır Seferindeyken Kudüs’ü de ziyaret eden Yavuz Sultan Selim burada her üç dinin ileri gelenlerince karşılandı.1517 yılında yapılan Ridaniye Savaş’ıyla Osmanlı Ordusu Kahire’ye girdi ve Yavuz Sultan Selim burada kendi adına Hutbe okutup, Kasr-ı Yusuf’u Mısır tahtına oturttu.

Beklenmedik bir şekilde, Eylül 1520'de şarbon hastalığına bağlı olarak vücudunda çıkan bir yara yüzünden henüz 49 yaşında iken vefat etti ve tahta oğlu I. Süleyman çıktı. Yavuz Sultan Selim siyasi ve askeri yetenekleri, tahtta kaldığı sekiz yıl içinde devlet topraklarını ve hazinesini büyütmesi, yurdun çeşitli yerlerine yaptırdığı eserleri ile Osmanlı tarihine adını yazdırmıştır.

Kaynak: http://www.istanbultarih.com/Makale/cesaretin-ve-tevazunun-sultani-yavuz-sultan-selim-han.html

https://www.beyaztarih.com/ansiklopedi/i.selim

Emecen, Feridun, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, cilt 36, 2009

https://www.antoloji.com/yavuz-sultan-selim/hayati/