25 Nis 2024
BT Content Showcase - модуль joomla Книги

Binlerce Yıllık Bir Bahar Bayramı: Nevruz

TARİH
Typography

Tarih boyunca dünyanın her yerinde insanlar mevsimlerin değişmesini gözlemlemiş, yeri geldiğinde kış için hazırlıklar yapıp yeri geldiğinde baharın gelişini kutlamışlardır. Nevruz da bu bağlamda kutlanan dünyanın belki de en eski bayramlarından birisidir. Baharın gelişi, doğanın uyanışı ve soğuk kış günlerinin geride kalmasının yanısıra barış, dostluk ve kardeşlik gibi kavramlar da bu günde kutlanır. Peki Nevruz bayramının anlamı ve tarihçesi nedir?

Kelime Kökeni

Nevruz ismi eski Farsça’dan türemiştir ve yeni gün/günışığı anlamına gelmektedir. Nevruz kelimesi yazılı olarak ilk defa ikinci yüzyılda Pers kaynaklarında kullanılmıştır. İran ve Bahai takvimlerinde Nevruz yılın ilk günü olarak kabul edilir. Günümüz İran'ında İslami kökenli bir bayram olmasa da Nevruz önemli bir şenlik olarak kutlanır. Bazı topluluklar Nevruz’u gece ve gündüzün eşitlendiği ekinoks günü olan 21 Mart’ta kutlarken, bazıları da 22 veya 23 Mart’ta kutlarlar.

Kimler Nevruz’u Kutlar?

Detaylar ve gelenekler değişse de Afganlar, Türkler, Arnavutlar, Azeriler, Farslar, Gürcüler, Karakalpaklar, Kazaklar, Kırgızlar, Kürtler, Özbekler, Tacikler, Türkmenler ve Zazalar bugünü kutlayanların başlıcalarıdır. Kutlamalarda geleneksel yemekler yapılır ve yenir, danslar edilir. Büyük ateşler yakılarak onların üzerinden atlanır ve bunun insanı geçmiş kötülüklerden arındırdığına inanılır. Bu gün baharın müjdesicidir. Bahar ise yenilik, hareketlilik ve canlılık demektir. Bu bayram, kışın tembelliğinin ve donukluğunun silkinişi yeni bir mevsime merhaba deyiştir.

Destanlarda Yeri Var

Ayrıca Göktürklerin ünlü bir destanına göre Nevruz günü, Orta Asya Türkleri’nin, Ergenekon'da demirden dağı eritip çıkmalarının yıl dönümüdür. Ayrıca diğer bazı tarihsel kaynaklarda, efsanevi Pers kralı Cemşid’in Buzul Çağı’nın bitmesinden hemen önceki zamanlarda, yani yaklaşık 15.000 yıl önce, Indo-İranlıların göçebelik ve avcılığı bırakıp hayvancılık ve yerleşik yaşama geçişini kutlamasıyla başladığı söylenir. Mevsimlerin değişimi o çağlarda insanlık için yaşamsal bir önem arzediyordu ve yaşamla ilgili her şey dört mevsim ile çok yakından ilgiliydi. Sarp geçmiş bir kışın ardından gelen bahar, yeşillenen bitkiler, tabiattaki çiçeklerin uykusundan uyanması insanlık için büyük bir fırsat ve bolluk demekti.

 

Bir Kültür Mirası

Yöreden yöre değişen geleneklerle ve kimi zaman farklı günlerde kutlansa da amacı ve önemi aynı olan Nevruz günü, 28 Eylül – 2 Ekim 2009 arasında Abu Dhabi’de toplanan Birleşmiş Milletler Manevi Kültür Mirası Koruma Kurulu toplantısında, Dünya Manevi Kültür Mirası Listesi’ne dahil edilmiştir. 2010 yılından beri Birleşmiş Milletler Genel Kurulu 21 Mart’ı “Dünya Nevruz Bayramı” olarak kabul etmektedir.

BİR MASAL DİYARI: MARDİN

Almanya Uyum Bakanı Widmann-Mauz: Müslüman düşmanl

Türk kökenli siyasetçi Almanya'da bir ilki gerçekl

Almanya'da bir Türk'e şiddet uyguladığı öne sürüle

BİR AZİM VE BAŞARI HİKAYESİ: HAYRİ GÜNEŞ VE MÜYESE